HAYATINI DERİNDEN ETKİLEYECEK BİR KİTAP: MARTİN EDEN

Martin Eden’, Jack London’un 1909 yılında yazdığı klasikleşmiş romanıdır. Bir gemi işçisinin yazar olma çabasının anlatıldığı romanda tutkulu, aşık, kalıplaşmış düşüncelere karşı duran, sorgulayan, inanan ve idealleri uğruna, çıkarına olmasa da düşündüklerini cesurca ifade eden gemi işçisi Martin Eden anlatılır.
“Hikâye ABD’de, 1800’lü yılların ikinci yarısında başlar. Kapitalizmin en çıplak ve vahşi sömürüsünün yoksul kitleleri ezip geçtiği bu yıllarda, genç bir adam zengin bir kızla karşılaşır. İlk görüşte aşk diyelim isterseniz buna; ama hislerden ziyade hırslara dayalı bir aşk… 

Ana karakter Martin Eden, eğitimsiz yoksul bir denizcidir. Ruth’sa zengin bir ailenin üniversite öğrencisi kızı. Ruth’un yaşadığı ev, dış görünüşü, bilgisi ve kültürü Martin’in dünyasının öylesine dışında ve öylesine parıltılıdır ki, Martin imgeleminde melekler katına çıkaracaktır Ruth’u. Belki de onu elde edebilmek için, onun seviyesine çıkmak gerektiğini düşünür ve çabalamaya başlar Martin.

Günlerini halk kütüphanesinde geçirmeye başlayan Martin, kitapların dünyasına açılır. Başlangıçta bir şey anlamasa bile, bıkmadan usanmadan okur; Marx okur, Nietzsche okur, en çok da edebiyat metinlerini okur. Kafasına yazar olmayı koymuştur artık. Sadece edebiyat aşkından değil, yazarak zengin olabileceğine de inanmaktadır.


Bir yandan geçimini sağlamak için gemilerde çalışmayı sürdürürken, diğer yandan büyük bir gayretle hiç durmadan üretir; makaleler, hikâyeler ve şiirler yazar. Ancak ürünlerini gönderdiği gazete ve dergi editörlerinden gelen yanıtlar hiç yüreklendirici olmaz. Neyse ki aralarındaki sınıfsal farklara rağmen Ruth’la ilişkileri kopmamış, aksine kızda da Martin’e karşı gizli duygular uyanmaya başlamıştır. Ruth, Martin’i edebi heveslerinden vazgeçirip para kazanmasını sağlayacak gazetecilik mesleğine yönlendirmeye çalışır. Martin’se gazeteciliğin yazarlık becerisini baltalayacağını düşünmektedir. Maddi manevi her türlü zorluğu göğüsleyerek kendi bildiği yoldan ilerleyecek ve sonunda edebi çevrelere kendisini kabul ettirecektir. İlk kitabı çok kısa zamanda büyük satış rakamlarına ulaştığında yayımcıların yeni kitap, makale ve hikâye taleplerini karşılayamaz hale gelir. Hatta, bir zamanlar burun kıvrılan şiirleri bile göklere çıkarılmış, büyük telif ücretleri ödenerek yayımlanmıştır. Şöhret ve parayla birlikte zengin çevrelerin ilgisini de kazanan Martin’in sevgilisiyle bir araya gelmelerinin önündeki engeller aşılmıştır…

İlk bakışta Yeşilçam ve Hollywood sinemalarının salon romantizmini hatırlatan, “Hani bir zamanlar hakir gördüğünüz yoksul ama onurlu bir genç vardı” repliğiyle özetlenebilecek bir roman gibi görünüyor. Ne var ki Martin’in hikâyesi henüz bitmedi; daha önce değersiz buldukları yeteneği önünde ancak başarıya, üne ve paraya kavuştuğunda saygıyla eğilen burjuva sınıfının iki yüzlü değerlerinden, içi boş estetizminden, kofluğundan tiksinecektir genç adam. Ekmeğini kas gücüyle kazandığı günlerdeki coşkulu ve tutkulu kişiliğini özlemektedir. Yükselmek için verdiği onca mücadelenin sonunda ‘Amerikan Rüyası’nı gerçekleştirmiş ama o rüyadaki cennetin aslında cehennemi andırdığını fark edebilmiştir. Şöhret ve servet merdivenine tırmanırken içinden çıkıp geldiği kesimlerle de bağlarını koparan Martin için bundan böyle ‘iş bitmiştir'

Genel olarak kitabı özetledik ve şimdi asıl noktaya geliyoruz. Birçok kişinin hayatına ciddi anlamda dokunan bir kitap Martin Eden. Hepimiz illa ki bu süreçlerden geçtik. Statü olarak bizden üstte olan birinden hoşlanmış olabiliriz, ya da sevdiğin bir ortamı olan fakat maddiyat açısından uyuşamadığın için girmediğin ortamlar olabilir. Maddiyat her şey değildir fakat çok şeydir. Tüm dünya görüşünü ve hayatını maddiyat değiştirebilir. Daha kaliteli eğitime, bilgiye çok kolay ulaşabilirsin. İşte Martin'de bu statü farkını eritmek ve o parıltılı gelen burjuva sınıfı hayatını elde etmek için çalışır. Asıl amaç Ruth'tur fakat biz bu kitapta 3 yılda eğitimsiz bir denizci çalışırsa nasıl gözde bir yazar haline gelir bunu görüyoruz. Kitabı okurken o anlara tanıklık etmek ve birçok satırda kendinden bir şeyler bulmak hem çok motive edici, hem de insanı derinden etkiliyor. Kesinlikle şu an okuduğun kitaptan sonra okuyacağın ilk kitap Martin Eden olmalı.