ORTAMLARIN ARANAN İNSANI OL! HİKAYE ANLATICILIĞI

Pek çok insanın filmlere akın etmesinin veya roman okumak için saatler harcamasının bir nedeni var; iyi bir hikayede kaybolmayı sevmemiz. Ve eğer iyi bir sohbet dinlersen, insanlar hikayelerini paylaştıklarında birbirleri ile çok fazla ortak noktalarının olduğunu fark edeceksin.

Hikaye anlatmanın iyi ve kötü yolları vardır. Hikayeleri kötü anlatıyorsan, kitlenin ilgisini kaybedersin. Peki nasıl iyi bir hikaye anlatıcısı olabilirsin?

Öncelikle tanımlamamız gerek; bir hikayeyi iyi bir hikaye yapan nedir? İyi bir hikayenin tanımının çok basittir:

"İyi bir hikaye dinleyicilerin ilgisini çeker, anlatıcı ve izleyici arasında bağlantı hissi yaratır ve tatmin edici bir sonuç verir."

Peki ben nasıl iyi bir hikaye anlatıcısı olabilirim? dersen eğer, hadi tavsiyelere başlayalım.

1- Kanca ile başla

Kitlenin dikkatini toplayabilmek için  öncelikle onların ilgisini çekmelisin . Bu yüzden kanca ile başlıyorsun.

Kanca, kitlenin dikkatini çeken ve aynı zamanda hikayede ortaya çıkanlara ipucu veren bir ifadedir.

Bunun hikaye anlatımı ile ne ilgisi var? Basit. Bir bağlam vermeden doğrudan bir hikayeye başlarsan, insanlar onlara verdiğin ayrıntılarla ne yapacağını bilemezler. Başlangıç ​​adresini bilmeden birine yol tarifi vermek gibi bir şey. Ancak hikayenin anlatmaya başlamadan önce ne hakkında olduğunu anlamalarına yardımcı olursan, sorunsuz bir şekilde devam ederler.

Mesela; “Bu bana şimdiye kadarki en kötü randevumu hatırlatıyor” veya “Profesyonel bir mankenle randevuya çıktığım zamanı anlattım mı?” Gibi bir hikayeyle başla. İnsanlara hikayenin ne hakkında olduğuna dair bir fikir ver, böylece kaybolmasınlar . Bu daha uzun hikayeler için özellikle önemlidir. Hikayen sadece birkaç cümle uzunluğundaysa kancaya gerek olmayabilir, fakat insanlardan sana 30 saniye veya daha fazla dikkat etmelerini istiyorsan, onlara bir kanca vermen her zaman daha iyi olur .

Kancanın diğer yararı; eğer kitlen “ısırmazsa”, o zaman onları hikayeyle sıkmamayı biliyorsundur. Bir kanca paylaşıyorsan ve kimse ilgilenmiyorsa, hikayenin kısaltılmış bir versiyonunu anlatmayı veya bunun yerine farklı bir hikayeyi paylaşmayı düşünebilirsin.

2- Hikayenden emin ol

Bir hikaye anlatmadan önce kendine “İnsanlar bu hikayeyi dinlemek ister mi?” Diye sor.

Hikayen komik mi? Heyecan verici mi? Dokunaklı mı? İlginç mi? Hikayenin dinleyicilerinden ne gibi duygusal tepkiler alması muhtemel? (Bu soruya bir cevap bulamazsan, bu iyi bir konusu olan hikaye değildir, hikayen için daha iyi bir konu bulmalısın!)

Bu soruyu sormanın nedeni, bu hedefi desteklediklerinden emin olmak için ayrıntılarını dikkatle seçebilmendir. Bir pasta pişirmeye karar verdiysen ve malzeme almaya gideceksen, alışveriş sepetine balık veya  salça gibi malzemeler koymazsın, çünkü bu malzemeler bir pasta pişirmene yardımcı olmaz. Benzer şekilde, hikayeni yalnızca hikayenin amacını destekleyen ayrıntılarla paketlemek istersin.

Başka bir deyişle, komik bir hikaye anlatıyorsan, en kısa sürede komik şeylere git, sıkıcı ayrıntılar vererek zaman kaybetme. Dokunaklı bir hikaye anlatıyorsan, hedefin kitlenin kalp atışlarını çekmektir, bu nedenle mizahi ayrıntıları kullanırken daha dikkatli olun. Heyecan verici bir hikaye anlatmaya çalışıyorsan, amacın momentum ve gerilim oluşturmak olmalıdır, bu nedenle sıkıcı ve durağan ayrıntılar eklememelisin.

Bunu doğru yaparsan, sonuç kitlen için çok tatmin edici olacaktır, çünkü hikayedeki her şey bu sonuca dayanıyordu. Sadece hikayeyi anlatırken ilgilerini korumakla kalmaz, aynı zamanda gerçekten güçlü bir sonuç alma olasılığını da yaratırsın.

3- Hikayeyi anlatmak için doğru zamanı seçin

Yanlış zamanda harika bir hikaye korkunçtur. Bana inanmıyorsan, bir cenaze töreninin ortasında komik bir hikaye anlatmayı dene.

Hikayeyi anlatmanın doğru zamanını nasıl bilebiliriz? Kesin bir kural yoktur (bir bilimden ziyade bir sanattır), ancak bakmamız gereken birkaç şey var:

• Başka birinin hikayesini kesip başlama.

İnsanlar genellikle ilgi çekmek için hikayelerini kısa bir açıklama ile tanıtacaktır. Hikayelerini başlatmak için bu açılış bildirisine yanıt olarak bir soru sorman gerekiyor. Kendi hikayeni anlatman gerekmiyor.

Örneğin, arkadaşın “Geçen gün sinemaya gittim” derse, muhtemelen senden ona sinema salonuna gitmesini sormanı istiyor. Atlayıp; “Ben de geçen gün bir filme gittim!” Demeni istemiyor. 

• Hikayelerini “delme çizgisine” ulaşmadan kesmekten kaçın.

Hikaye bitmiş gibi görünmüyorsa, kendi hikayenle ortaya atlamak için biraz daha bekle. Bu süreçte, diğer kişinin hikayesine ilgiliymiş gibi görün ve sorular sor.

• Hikayenin, o an ki konuşmanın havasına uyduğundan emin ol.

İnsanlar hafif, komik hikayeler paylaşıyorsa ve sen ürpertici bir korku hikayesi paylaşıyorsan, ortamın ruh halini bozarsın. Tersine, eğer insanlar yakın zamanda yaşanan bir trajediyi aniden tartışıyorlarsa, komik bir hikaye anlatmanın zamanı değil.

• Hikayeni konuşmadaki bir şeyle ilişkilendirmeye çalış.

Herkes seyahat hikayeleri anlatıyorsa, bir seyahat hikayesi anlat. Herkes komik hikayeler anlatıyorsa, komik bir şeyler paylaş. Bağlantının çok güçlü olması gerekmez, ancak diğer insanlar hikayenin önceki konuşmaya nasıl bağlandığını söyleyebilmelidir.

• Kitlenin hikayeyi anlamak için gerekli içeriğe sahip olduğundan emin ol.

Ahmet'i tanıyan bir izleyiciye, arkadaşım Ahmet hakkında bir hikaye anlatırsam, muhtemelen hikayeyi takdir edeceklerdir. Ancak seyirci Ahmet'i hiç duymamışsa, anlatmak için başka bir hikaye seçmek isteyebilirim (ya da en azından Ahmet'e biraz arka plan vererek hikayeye başladığımdan emin olurum).

• Diğerlerinin ne zaman hikaye paylaştığını görmek için grubun geri kalanını gözlemle.

Başkalarını gözlemlemek, özellikle de paylaşım konusunda çok rahatsızlık duyuyorsan, harika bir seçenektir. Diğer paylaşılan hikayelerin ne zaman olduğunu fark etmek için biraz zaman harcarsan, kendi hikayeni paylaşmanın uygun olduğu zaman için bir sezgi geliştireceksin. Sonsuza kadar kenarda kalma, ancak bazen beklemek ve gerektiğinde gözlemlemek uygundur.

4-Göster, anlatma

“Ve sonra komik bir şekilde dans etti, çok komikti” gibi bir şey söylediğinde, izleyiciler: "Anlatıyorsun fakat ne anlattığını hayal edemiyorum, bu yüzden kelimelerin duygusal bir tepki vermemi sağlamıyor" Derler içlerinden . Bana dansın komik olduğunu söyledin, ama dinleyici olarak bana komik gelmiyor.

Ama şöyle bir şey söylersen: “Ve sonra ellerini başının üstünde salladı, patlamış mısır gibi

kısa, sert atlamalar yaptı” şimdi gösteriyorsun ve kafamda sahneyi hayal edebiliyorum. 

Bu hayali sahne neredeyse orada olmak kadar komik.

Başka bir deyişle gösterme, bana sahneyi hayal etmek için ihtiyacım olan her şeyi verdiğin zamandır.

Ne yazık ki, bu bir sorun yaratıyor. Göstermek zaman alır ve hikayende gerçekleşen her

 küçük şeyi gösterirsen, hikaye hızlı bir şekilde uzun soluklu olur. Peki çözüm nedir?

Basit. Hikayen için önemli olan sahneleri veya ayrıntıları göster.

Bir köpek saldırısından nasıl kurtulduğunun hikayesini anlatıyorsan, köpek saldırmadan

 önce bulunduğun doğal ortamın ne kadar rahatlatıcı olduğunu “göstermen” gerekmez. 

Mesela köpekle nasıl dramatik bir şekilde savaştığını göstermen daha iyi olur.

Ayrıca, ayrıntıları tekrarlamadığından emin ol. Çekici bir kızla nasıl konuştuğuna

 dair hikayeyi anlatıyorsan, ne kadar iyi göründüğünü belirtmek doğaldır fakat kitlen için

 ilginç olmayabilir. Kitlene, ilginç yeni ayrıntılar sunmaya devam etmedikçe araya

 girip seni bozmaları her zaman cazip gelecektir.

NOT: Bir ayrıntıyı bir kez (veya iki kez) paylaş ve sonra yeni bir şeye geç.

 Ayrıntıları çok tekrarlarsan, konudan uzaklaşırsın.

4-  Birçok ayrıntıyı değil, sadece canlı ayrıntıları anlat 

Polisle konuşan bir tanıksan, hatırladığın her şey hakkında konuşman iyi olurdu.

Bir hikaye anlatıyorsan, çok fazla ayrıntıya gerek yok.

 Çok fazla ayrıntı ve açıklama eklemek kitleni olumsuz etkilemek için kesin bir yoldur.

Ancak, yine de bazı ayrıntıları eklemek gerekir. Ayrıntısız anlatım yavan bir deneyim sunar.

 Peki kitlene aşırı yüklemeden, hikaye ilginç tutmak için nasıl yeterli ayrıntı eklerim? 

Cevap canlı detaylar kullanmak. Canlı detaylar dinleyicilerinin hayal gücüne dokunuyor ve

 sahneyi hayal etmesine gerçekten yardımcı oluyor.

Bir ayrıntıyı canlı yapan nedir? Bir kaç şey:

• Canlı detaylar şaşırtıcı.

Sana mahkemedeki bir avukatın takım elbise giydiğini söylersem, bu şaşırtıcı değildir.

 Çünkü mahkemedeki çoğu insan takım elbise giyer. 

Ancak, birisi plajda bir takım elbise giyiyorsa, şimdi bu detay canlı ve ilginç hale geliyor.

• Canlı detaylar hikaye ile ilgilidir.

Sana sinemadayken ilk kez buluştuğum kızın üstüne bir içeceği dökmemle ilgili bir hikaye

 anlatıyorsam, izlediğimiz film hakkında detay vermem gerekmez.

 Çünkü hikaye film değil, sakarlığımdan dolayı yaşadıklarımla ilgilidir.

• Canlı detaylar okuyucunun sahneyi hayal etmesine yardımcı olur.

Bana trenin çok hızlı olduğunu söylersen, bunu gerçekten doğru hayal edemem.

 Ama bana “Tren o kadar hızlı gidiyordu ki, dışarıdaki her şey bir bulanıktı” dersen,

 şimdi bana hayal edebileceğim bir şey vermiş oldun.

• Canlı detaylar önemlidir.

Mesela bir bakanla tanışmak hakkında bir hikaye anlatıyorsam, bakanın hangi renk kravat

 giydiği gerçekten önemli değil çünkü önemli olan kravat değil toplantıdır!

 Ancak, bakan ile tanıştıysan ve onunla aynı kravat takmışsan 

bu belki de önemli bir ayrıntı olurdu.

Önceki kuralı unutma: her şeyin hikayenin “ ana noktasını” desteklediğinden emin ol.

 Detaylar hikayenin amacını desteklemiyorsa, muhtemelen dahil edilmesi gerekmez.